یکی از مهم ترین ساختارهای موجود در گوش داخلی ، استخوان ماستوئید می باشد. هرچند با نام استخوان شناخته می شود اما ساختار آن با بافت های استخوانی معمول مغایرت دارد. استخوان ماستوئید در واقع یک استخوان متخلخل پر از کیسه های هوایی شبیه به یک اسفنج میباشد . عفونت استخوان ماستوئید گوش را ماستوئیدیت می گویند. با خواندن این مقاله اطلاعات کاملی در ارتباط با این نوع از بیماری های گوش کسب می نمایید. در صورتی که مبتلا به هریک از عارضه های فوق هستید مراجعه به یکی از بهترین متخصصین گوش ، حلق و بینی در تهران، دکتر مریم یعقوبی پیشنهاد ما به شما است.
علت بروز عفونت استخوان گوش
فضای داخلی استخوان ماستوئید متشکل از سلول های هوایی و همچنین غشای مخاطی می باشد. هر زمان که عفونت ساده ای مانند عفونت گوش یا سرما خوردگی و اوتیت در این فضا شروع به رشد کند ، ممکن است تا در نهایت منجر به عفونت استخوان گوش شود و مشکلات متعددی را برای بیمار به وجود آورد. اگر عفونت به وجود آمده در مراحل اولیه قرار داشته باشد و فرم نسبت به درمان آن اقدام نکند و در نهایت این بیماری وارد استخوان ماستوئید شود در فضای مناسب آن برای رشد باکتری تکثیر شده و درصد بسیار زیادی از بافت استخوانی را به خود درگیر می کند. سلول های هوایی استخوان ماستوئید پوشیده از مخاط دستگاه تنفسی به وجود می آید. در صورتی که عفونت به این سلول ها وارد شند باعث به وجود آمدن تورم و ترشحات عفونی می شود. افزایش پیدا کردن شدت عفونت باعث بروز آبسه در ناحیه آسیب دیده و در نهایت ماستوئیدیت و درگیری استخوان ها می شود. از دیگر علل به وجود آمدن این بیماری می توان به کلستاتوم گوش نیز اشاره کرد. کلستاتوم نوعی ضایعه فضا گیر است که در قسمت گوش میانی رخ می دهد و بر اثر رشد غیرطبیعی پوست به وجود خواهد آمد. این ضایعه می تواند با مسدود کردن راه و عدم تهویه درست باعث رشد میکروب ها و ویروس ها در فضای ماستوئید شود. از همین رو لازم است تا در صورت بروز هر نوع مشکل یا عفونت چه در گوش و فضای گوش میانی در هر سن و سالی و هر جایگاهی بلافصله تحت درمان قرار گرفت و به درمان کامل این مشکل پرداخت تا از بروز عوارض دیگر مانند مننژیت جلوگیری به عمل آید.
علائم ماستوئیدیت
نشانه های مربوط به عفونت استخوان گوش با علائم ناشی از عفونت گوش شباهت بسیاری دارد :
- ترشح از گوش عفونت کرده
- درد گوش و سردرد
- تب
- کم شنوایی در گوش آسیب دیده
- قرمزی ، ورم و التهاب پشت گوش عفونت کرده
در برخی موارد امکان دارد که ماستوئیدیت به آبسه مغزی نیز منجر شود. در این حالت نشانه هایی همچون سردردهای شدید و افزایش فشار داخل جمجمه ظهور پیدا می کنند.
علائمی عفونت استخوان ماستوئید در کودکان
نشانه های که در قسمت های فوق نام بردیم معمولا در بزرگسالان رخ می دهد اما نوزادانی که قادر به حرف زدن نیستند نمی توانند منظور خود را به والدین برسانند. از همین رو نشانه ها و علائمی که او بروز می دهد باعث می شود تا بتوان وجود بیماری ماستوئیدیت را شناسایی کرد. در چنین شرایطی بهتر است تا والدین بعد از مشاهده علائم سریعا کودک را به پزشک نشان دهند.
- کشیدن سر تنها به یک سمت
- گریه های مکرر
- ضربه زدن به گوش
- کشیدن گوش ها
تشخیص عارضه ماستوئیدیت در تهران
اگر که علائمی مبنی بر عفونی شدن گوش نمود یافته باشد ، پزشک جهت بررسی میزان پیشرفت عفونت باید استخوان ماستوئید را بررسی نماید. از آن جایی که این استخوان در گوش داخلی قرار دارد ، به راحتی در معرض دید و دسترس قرار نمی گیرد. به همین جهت پزشک برای تشخیص آن تست های دیگری انجام می دهد:
- انجام سی تی اسکن در گوش و سر
- گرفتن MRI از سر و گوش
درمان ماستوئیدیت
عفونت استخوان گوش عفونی پتانسیل به خطر انداختن زندگی فرد را دارا می باشد. درمان اولیه برای عفونت شدید گوش بستری شدن در بیمارستان است. در این مدت به صورت درون وریدی به شما آنتی بیوتیک تزریق می گردد. پس از مرخص شدن تا چند روز نیز باید از داروهای خوراکی آنتی بیوتیک استفاده کنید. اگر درمان آنتی بیوتیک در رفع عفونت گوش اثر گذار ظاهر نشود ، روند درمانی بعدی جراحی ماستوئیدیت است. طی جراحی بخشی از استخوان ماستوئید ، به جهت تخلیه عفونت ، از گوش خارج می شود. همچنین مایعات عفونتی تجمع یافته در گوش میانی نیز تخلیه می گردند. ماستوئیدکتومی پروسه جراحی است که طی آن بخش عفونی استخوان ماستوئید از گوش خارج می شوند.
عوارض
درمان ماستوئیدیت به جهت موقعیت قرارگیری استخوان ماستوئید ، دشوار به نظر می رسد. در صورت عدم درمان مؤثر، این بیماری می تواند مشکلات جدی تری را به دنبال داشته باشد؛ از جمله :
- سرگیجه
- فلج نواحی از صورت
- ناشنوایی
- مننژیت
- آبسه اپیدورال
- سپسیس
پیشگیری از بروز ماستوئیدیت
بهترین راه برای جلوگیری از وقوع عفونت در استخوان گوش ، درمان هرگونه بیماری عفونی گوش می باشد. به محض بروز علائمی مبنی بر این مسئله لازم است به پزشک مراجعه نمایید و تحت درمان قرار بگیرید.
آیا بیماری عفونت استخوان گوش دردناک است ؟
همانطور که در طول مقاله اشاره شد ، بیماری ماستوئیدیت در صورتی که به آن رسیدگی نشود و به مرور زمان پیشرفت کند می تواند برای فرد بیمار خطرناک باشد و زمینه ساز به وجود آمدن مشکلات شدید تر و حتی در برخی از مواقع مرگ باشد. در واقع هر نوع عفونتی که در بدن انسان وجود داشته باشد و به درمان آن پرداخته نشود و آن به مرور زمان گسترش پیدا کند می تواند زمینه ساز بروز مشکلات جدی و خطرناک شود. بیماری عفونت استخوان گوش نیز می تواند به بیماری های جدی تری مانند مننژیت یا عفونت لایه های پوشاننده مغزی ، کم شدن شنوایی شدید تا عمیق به صورت دائم ، سر گیجه های شدید ، آتروفی استخوان ، فلج اعصاب سر و گردن و دیگر موارد این چنینی شود که هر کدام از این موارد در صورتی که فرد دیر اقدام به درمان کند می تواند خطرناک باشد. از همین رو برای جلوگیری از خطر آفرین بودن عارضه ماستوئیدیت لازم است اقدامات مورد نیاز را در زمان مناسب و به طور کامل انجام داد.
آیا بعد از درمان این عارضه مجددا باز می گردد؟
یکی از مهم ترین سوالاتی که در این زمینه مطرح است و می تواند از سر نگرانی افراد به وجود آید این است که آیا ماستوئیدیت بعد از درمان نیز می تواند باز گردد یا خیر؟ در پاسخ به این سوال باید بگویم که بازگشت عفونت استخوان گوش بعد از درمان از موارد بسیار مهمی است که باید بررسی شود. هر گونه اختلال عفونی در بدن در شرایط خاص امکان بازگشت دارد و این اتفاق تنها به شرایط فرد و درمان کامل قبلی او بستگی دارد. در صورتی که درمان چه از نوع دارویی و چه از نوع جراحی به طور کامل و درست انجام نشود این احتمال وجود دارد تا این عارضه باز گردد.
