عوارض کاشت حلزون و مراقبت‌های لازم

کاشت حلزون یک طرفه یا دوطرفه، نوعی عمل جراحی برای افراد کم‌شنوا است. این جراحی به منظور افزایش شنوایی فرد انجام می‌شود. از زمان ظهور این نوع از جراحی، نشریات مختلف از عوارض کاشت حلزون گوش، مطالب بسیاری نوشته‌اند. این عوارض کاشت حلزون ممکن است به دلیل تکنیک جراحی یا نارسایی در دستگاه باشد. البته این را هم باید در نظر گرفت که شدت عوارض کاشت حلزون متغیر است. در این مطلب به مهم‌ترین سوالاتی که در مورد عوارض این روش درمانی وجود دارد، می‌پردازیم.

افراد بسیاری عمل جراحی کاشت حلزون را انجام داده‌اند و به نتایج مطلوبی رسیده‌اند. در سال‌های اخیر نیز افراد کم شنوا به صورت کامل به این روش اعتماد کرده‌اند. اما این عمل برای برخی از افراد عوارضی را به دنبال دارد. اطلاع از آن‌ها راه پیشگیری را هموارتر می‌کند و همچنین از دغدغه‌های بیمار قبل از عمل می‌کاهد.

یکی از عوارض کاشت حلزون گوش، تحریک عصب صورت و ایجاد تیک‌های عصبی است. هنوز مشخص نیست که احتمال بروز چنین عوارضی در چه افرادی بیشتر است. اما راه‌ حلی برای تیک‌های عصبی صورت وجود دارد. جراح می‌تواند با برنامه‌ریزی مجدد روی برخی از الکترود‌های موجود در بدن فرد،‌ کار کند. این کار فقط علائم یا تحریکات عصبی کاهش می‌یابد. ولی به طور کامل قطع نمی‌شود. البته این موضوع تمام افراد را درگیر نمی‌کند.

این مورد از عوارض کاشت حلزون معمولا در کودکان یا بزرگسالانی که به طور مادرزادی ناشنوا هستند، دیده می‌شود. در چنین افرادی حلزون کاشته شده ایرادی ندارد. بنابراین فرد قادر به شنیدن صداها خواهد بود. اما قدرت تشخیص آن‌ها را ندارد. این مشکل می‌تواند به مرور زمان حل شود. افراد با یادگیری می‌توانند صداها را تشخیص داده و حرف‌زدن را بیاموزند.

ممکن است برخی از الکترودها دچار نقص‌های فنی شوند. بروز این عارضه زمان مشخصی ندارد. بنابراین حتی شاید با گذشت زمان طولانی پس از جراحی ایجاد شود. در صورت بروز مشکل در الکترودها،‌ جراح می‌تواند اقدامات لازم برای حل آن را انجام دهد. بنابراین این عارضه قابل حل خواهد بود.

برخی از گوش‌ها به هردلیلی ممکن است با کاشت حلزون نیز قدرت شنوایی نداشته باشند. البته ابتدا باید مطمئن شد که دستگاه به خوبی کار می‌کند. چرا که ممکن است برخی از دستگاه‌ها دچار نقص فنی شوند. در صورت نقص فنی مشکل قابل حل است. اما در صورتی که بدون فرد به جراحی پاسخ ندهد، احتمال بازگشت شنوایی کم خواهد بود.

‌ این مورد از عوارض کاشت حلزون بین تمام جراحی‌های تهاجمی مشترک است. بهترین راهکار برای مبارزه با عفونت، پیشگیری از ایجاد آن است.

همچنین در صورت ابتلا به عفونت باید سریع تشخیص داده شود. اگر پزشک در ابتدا به وجود عفونت پی ببرد، امکان درمان آن بسیار زیاد است. اما در صورت افزایش عفونت، معالجه آن می‌تواند بسیار سخت باشد.

از دیگر عوارضی که احتمال رخ دادن آن‌ها وجود دارد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• خونریزی
• عفونت
• نقص دستگاه
• ضعف عصب صورت
• احساس زنگ زدن در گوش
• سرگیجه
• ضعف در شنوایی
• یک خطر طولانی مدت برای کاشت حلزون، مننژیت (عفونت مایعات اطراف مغز) است.

برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید مقاله سایت sciencedirect را مطالعه کنید.

یکی از مهم‌ترین سوالات بیماران، میزان احتمال بروز عوارض کاشت حلزون در آن‌هاست. خوشبختانه احتمال ایجاد عوارض کم است. جراحی کاشت حلزون جزو جراحی‌های بدون بازگشت محسوب می‌شود. در این جراحی، شنوایی افراد کم‌شنوا به طور کامل از بین می‌رود. به همین دلیل اگر عوارض کاشت حلزون در فردی شدید باشد، ممکن است از یک فرد کم‌شنوا به یک فرد ناشنوا تبدیل شود.

یکی از عارضه‌هایی که برای این جراحی ذکر شد، مننژیت است. مننژیت عارضه‌ای نادر است و از بین ۶۰۰۰۰ بیمار با کاشت حلزون تنها ۹۱ مورد با آن درگیر شده‌اند. در میان این افراد ۱۷ نفر از آن‌ها جان باختند. آن دسته از بیمارانی که مننژیت داشتند به چندین عامل خطرناک از جمله ناهنجاری‌های مادرزادی گوش داخلی، سابقه قبلی مننژیت، اختلال عملکرد سیستم ایمنی بدن یا سابقه عفونت‌های مکرر گوش مبتلا بودند.

عوارض کاشت حلزون طی سال‌ها اخیر بسیار کاهش یافته‌اند. این به دلیل پیشرفت علم پزشکی در این زمینه است. با تکنیک‌های جدید جراحی در این زمینه، احتمال ایجاد این عوارض از ۳۹ درصد به ۹ درصد کاهش پیدا کرده است. این نشان‌ از پیشرفت تکنیک جراحی کاشت حلزون در سال‌های اخیر دارد. البته روند پیشرفت همچنان ادامه دارد. دانشمندان به دنبال راه‌های بهتر و متفاوتی برای به صفر رساندن احتمال عوارض کاشت حلزون هستند.

بعد از عمل کاشت حلزون، سر بیمار برای محافظت از محل برش باندپیچی می‌شود. به طور کلی دستورالعمل‌های مراقبت بعد از جراحی، به همراه نسخه‌های دارویی و محدودیت‌های احتمالی فعالیت از سوی پزشک ارائه می‌شود.

پس از باز کردن بانداژ، ممکن است اطراف محل برش متورم شود. البته تورم پس از مدتی بهبود پیدا می‌کند. همچنین ممکن است برجستگی کمی بلندی در محل قرارگیری دستگاه کاشته شده باقی بماند. این موضوع کاملا طبیعی است و جای نگرانی ندارد. این ناحیه معمولاً بعد از مدت کوتاهی با رشد موها پوشانده می‌شود.

در روند بهبودی باید کمی صبور باشید تا زمان لازم برای بهبودی سپری شود. صبور بودن و انجام توصیه‌های پزشک، مانعی برای بسیاری از عوارض کاشت حلزون خواهد بود. پروسه بهبودی پیچیده نیس و فقط به زمان نیاز دارد. به یاد داشته باشید که بیمار در دوره نقاهت بیشتر از هر چیزی به پشتیبانی خانواده و دوستان خود نیاز خواهد داشت. این بخش از مقاله‌ی سایت cochlear ترجمه شده است.

در ادامه به مهم‌ترین نکاتی که باید بعد از جراحی کاشت حلزون انجام شود، اشاره کرده‌ایم.

• بیمار باید دستورالعمل پزشک خود را دنبال کند و طبق دستورالعمل داروها را مصرف کند. مصرف داروها به صورت منظم جلوی عفونت یا دیگر عوارض کاشت حلزون را می‌گیرد.
• شما نمی‌توانید بعد از عمل رانندگی کنید. بنابراین از یک نفر همراه کمک بگیرید. همچنین بهتر است حداقل یک نفر تا یک روز بعد از عمل در کنار شما باشد تا بتوانید استراحت کنید.
• زمان باز کردن پانسمان توسط پزشک تعیین می‌شود. معمولاً چند روز بعد از عمل پزشک باند را باز می‌کند. باقی ماندن پانسمان در زمان طولانی منجر به ایجاد عفونت می‌شود.
• بعد از برداشتن بانداژ، محل برش باید هر روز با آب گرم به همراه صابون شسته و خشک شود.
• تقریبا تمام بیماران یک هفته بعد از عمل، می‌توانند استحمام کنند. مگر اینکه دستور دیگری از سوی پزشک صادر شود.
• تا مدت تعیین شده آب باید از گوش بیمار دور بماند.

به طور کلی اگر این کار را به پزشکان حرفه‌ای بسپارید، در تمام مراحل پیش از عمل، حین آن و در دوران نقاهت همراه بیمار خواهند بود.

دکتر مریم یعقوبی